Wat ziekenhuizen te wachten staat in 2023

Na de pandemie en de oorlog in Oekraïne stapelen de schokken voor de gezondheidszorg zich op. Hun impact op artsen en ziekenhuizen zal een verlengstuk kennen in 2023. Enkele pijnpunten maar mogelijk ook hoopvolle ontwikkelingen.

Personeel

In 2022 bereikte het schrijnende personeelsgebrek in de ziekenhuizen ongekende hoogtes, vooral dan van verpleegkundigen. De personeelskrapte in de ziekenhuizen is geen nieuw begrip, alleen lijkt de vicieuze cirkel zich almaar meer te sluiten. “Steeds meer wordt duidelijk dat het beschikbare personeel dé determinerende factor wordt voor het zorgaanbod dat we in de toekomst zullen kunnen organiseren. Niet de vraag zal bepalend zijn, of de financiering, maar wel ons belangrijkste kapitaal: de mensen”, meent Margot Cloet, CEO van Zorgnet-Icuro.

In Brussel wijst Dieter Goemaere, directeur algemene ziekenhuizen bij Gibbis, op de extra-moeilijkheden van “tweetalige vereisten of mobiliteitsproblemen voor de aanwerving van personeel”.

Financiering

Paul d’Otreppe, vice-voorzitter van de Belgische Vereniging van Ziekenhuisdirecteuren: “De uitdaging zal zijn om een nieuw evenwicht te vinden: covid en de crisis in Oekraïne hebben het bestaande model gedestabiliseerd. Vandaag hebben vooral indexeringen tot indirecte kosten geleid. De economische speelruimte voor ziekenhuizen wordt elk jaar kleiner.”

Wat die indirecte kosten betreft: het gaat dan vooral om personeel, energie, wasserij, bouw, voeding… Te verwachten valt dat de rekeningen in 2023 nog aandikken omdat sommige energiecontracten zullen aflopen en zeker niet voordeliger vernieuwd zullen worden.

Nieuwe nomenclatuur

In 2023 zal fase 2 van de nomenclatuurhervorming een stevige klip om te nemen worden voor de hele operatie. Ter herinnering: bij consensus moeten experts dan de duur/complexiteit/risicoparameters voor de technische medisch-chirurgische handelingen in hun specialisatie inschatten. Met als resultaat waardeschalen. Het komt erop aan om een systeem te vinden dat de waarde van prestaties ‘objectief’ afweegt. Voor de opsplitsing van de honoraria tussen beroeps- en werkingskosten plant men proeven met peilziekenhuizen. Dat alles moet afgerond worden eind 2024.

Kwaliteitswet

Voor dr. Manfredi Ventura, voorzitter van de AFMC (Association Francophone des Médecins Chefs), is er in 2023 nog veel werk aan de winkel: “We hebben nog geen nieuws over het portfolio van artsen. Wij wachten ook op de vervanging van de provinciale geneeskundige commissies. Dat is problematisch als we een dokter in gebreke moeten stellen (intussen is de Toezichtscommissie Kwaliteitswet geïnstalleerd, red). Met de vereniging van hoofdartsen zijn wij bereid om hieraan mee te werken, ook aan het portfolio van specialisten. En uiteraard is het wachten op de definitieve doorbraak voor het statuut van hoofdartsen.”

ASO’s

De kwestie van de arts-specialisten in opleiding (ASO’s) zal in 2023 zeer actueel blijven. Toch nog wat goed nieuws, vooral wat jonge artsen betreft: “Onze werkgroepen rond mentaal welzijn van assistenten en master specialistische geneeskunde verrichtten in 2022 belangrijk werk waardoor we de opleiding écht sterker kunnen maken zonder te blijven hangen in ‘oude gewoontes’”, signaleert dr. Jonas Brouwers, voorzitter van Vaso (Vlaamse Vereniging Arts-Specialisten in Opleiding). “2023 kan hopelijk wel vooruitgang brengen om voor elke assistent en op elke stageplaats een goede opleiding te garanderen. Het is eigenlijk even belangrijk om alle goede opleidingsplaatsen en stagemeesters daar ook eens voor te belonen, want te vaak wordt er gefocust op het negatieve, hoewel dat (gelukkig) de minderheid is.”

Hij blikt ook vooruit naar de ‘heronderhandelingen’ van het ASO-contract in de commissie artsen- ziekenhuizen. Zo zullen een aantal zaken rond loon en arbeidsvoorwaarden die momenteel in de collectieve overeenkomst opgenomen zijn herbekeken worden.

Arts in Nood en Doctors4Doctors droegen al evenzeer een zeer gewaardeerd steentje bij in de – vooral mentale – steun aan alle artsen, niet alleen de jongere. Voor hun werking werd opnieuw een budget vrijgemaakt van 400.000 euro.

Telegeneeskunde

Sinds 1 augustus 2022 wordt het teleconsult in de nomenclatuur verankerd. De huidige prestatiecodes, bij het begin van de covid-crisis voorzien voor triage en advies in de context van zorgcontinuïteit, worden (voorlopig) vervangen door nieuwe nomenclatuurcodes voor consulten per video of telefoon, weliswaar tijdelijk: een definitieve regeling werkt de Riziv-reflectiegroep onder leiding van Ann Van den Bruel en Jean-Luc Belche uit. Dat werk moet rond zijn tegen eind maart 2023.

Cybersecurity

De netwerken proberen de beste oplossing te vinden voor hun IT-beveiliging. In dat verband werd er enkele weken geleden nog een budget van 75 miljoen vrijgemaakt door de overheid.

Dit is een mededeling van de laboratoria MSD. Dit nummer werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van MSD. De inhoud ervan weerspiegelt de opinie van de auteurs en niet noodzakelijk deze van MSD.