Strijd tegen (mannen)kankers: sensibiliseren ziekenhuizen voldoende?

Movember, het jaarlijkse evenement georganiseerd door de stichting Movember Foundation Charity, spitst zich toe op typische mannenkankers zoals darm-, prostaat-, teelbal-, huid- en longkanker. De naam komt van de samentrekking van ‘moustache’ (snor) en ‘november’. Maar wat is de impact van dergelijke initiatieven? Zijn ze bekend in ziekenhuizen, sensibiliseren ze daarvoor of ondernemen ze andere acties? Een terugblik op Movember 2022.

Elk jaar nodigt Movember in november mannen in de hele wereld uit om hun snor te laten groeien om de publieke opinie te sensibiliseren. Tegelijk wil dit initiatief fondsen werven voor onderzoek naar typische aandoeningen bij mannen.

Prostaatkanker treft tot één man op de tien. Voor AZ Alma Eeklo was dat de aanleiding om op 17 november 2022 uit te pakken met een prostaatkliniek. Uitgerekend in Movember dus. “Op die dag kunnen patiënten aansluitend gezien en behandeld worden over de verschillende specialismen heen.

Hiermee willen we de tijd tussen de eerste consultatie en de uiteindelijke start van de behandeling terugdringen en hoeft de patiënt minder vaak naar het ziekenhuis te komen”, liet uroloog Cedric Goes bij de bekendmaking van het initiatief weten. “Concreet betekent dit dat patiënten met vermoeden of diagnose van prostaatcarcinoom gebundeld worden op donderdag. Zo kunnen deze patiënten achtereenvolgens een consultatie bij de uroloog krijgen, maar ook een gesprek met oncocoach Demi Van Eck, een onderzoek bij Medische Beeldvorming en indien nodig ook een consultatie met oncoloog dokter Muriel Thienpont.”

Goede kapstok

Demi Van Eck legt uit dat AZ Alma niet van de ene op de andere dag startte met de prostaatkliniek: de werkzaamheden daarrond zaten en zitten nog wat verspreid, maar stelselmatig verschuift alles naar die prostaatkliniek. “Movember was een goede kapstok om onze plannen aan te kondigen.”

Enkele verpleegkundigen en artsen in het ziekenhuis lieten trouwens hun snor groeien om te sensibiliseren voor prostaatkanker. “De actie zelf hebben we niet extra bekend gemaakt bij onze patiënten, maar ons personeel werd wel uitvoerig geïnformeerd.”

“De prostaatkliniek moet je je ook niet als een apart gebouw voorstellen, het gaat eerder om een concept zoals de borstkliniek dat ook is. Het komt erop neer dat we alle werkzaamheden rond prostaatkanker op de consultatie urologie organiseren, waar we meer gegroepeerd gaan samenwerken.”

Systematische screening naar prostaatkanker bestaat niet. “Wel willen we er de mensen toe aanzetten om tijdig de huisarts op te zoeken en hun prostaatwaarden te laten bepalen via PSA (Prostaatspecifiek Antigeen). Zijn die waarden niet oké, dan komen ze automatisch bij ons terecht voor verder onderzoek. Uiteraard moeten we opletten voor overbehandeling, maar als mannen nooit hun bloed laten onderzoeken via de huisarts, komen we steeds te laat. Soms gaat het om vals alarm of een vroeg stadium van prostaatkanker waarvoor nog niet meteen een behandeling nodig is. Is er evenwel meer aan de hand, dan worden ze meteen goed opgevolgd en als de situatie verergert, kunnen we veel sneller gaan behandelen.”

Een precieze aanleiding voor de start van de kliniek was er niet, “maar in het verleden gebeurde het geregeld dat ik te pas en te onpas een telefoontje kreeg van de dokter om een prostaatkankerpatiënt mee te helpen steun geven. Dan moest ik al mijn werk telkens laten vallen. Dat ik de hele dag vrij ben voor dit werk, is veel praktischer. We zien simultaan patiënten zodat die ook geen tijd verliezen, en we kunnen ze meteen verder doorsturen voor radiotherapie. Zo spelen we korter op de bal. De begeleiding is bovendien kwalitatief beter.”

AZ Alma strekt tot voorbeeld. Communicatieverantwoordelijke van AZ Sint-Blasius Dendermonde, Dominique Potteau, antwoordt desgevraagd dat haar ziekenhuis niet betrokken was bij de campagne Movember. “Ik had er eerlijk gezegd ook geen weet van. Nu ik de website bekeken heb, vind ik het wel een heel zinvol initiatief, ik volg het op voor de toekomst.” AZ Groeninge Kortrijk nam evenmin deel aan de actie, maar communicatiemanager Stefaan Lammertyn geeft wel mee dat het ziekenhuis het hele jaar door sensibiliseert rond prostaatkanker: “Elke maand organiseren we sessies voor patiënten en naasten. Die worden gegeven door een oncocoach, seksuoloog en kinesitherapeut.”

Jurgen Ritzen die de communicatie verzorgt van Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL), zegt dat de tabakologen van het ziekenhuis rookstopbegeleiding aanbieden in de aanpak van longkanker en dat roken op hun campussen verboden is. Aan Movember nam het ZOL niet deel. Communicatieverantwoordelijke van AZ Maria Middelares Gent, Catherine Zenner, geeft een gelijkaardige boodschap mee.

Meer info over Movember: www.movember.com

Dit is een mededeling van de laboratoria MSD. Dit nummer werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van MSD. De inhoud ervan weerspiegelt de opinie van de auteurs en niet noodzakelijk deze van MSD.