Laat zorgteams optimaal presteren via zorgpaden
Svin Deneckere, directeur Vlaams Instituut voor Kwaliteitszorg (VIKZ), onderstreepte op een boeiend webinar ‘Care pathways and high performing teams’ georganiseerd door Awell Health (1), het belang van zorgpaden ondersteund door technologie. Hij bekeek die zorgpaden in relatie met teamwork en preventie van burn-out.
Svin Deneckere onderzoekt deze thematiek al lang, met een eerste publicatie die al dateert van 2013 (2). Intussen heeft dit thema zo mogelijk nog aan gewicht gewonnen.
Belang van teamwork
Patiëntenzorg is een teamsport, maar houdt het risico in op een rampzalige outcome. We hebben elkaar nodig om hoge zorgkwaliteit te halen. Immers, circa 10% van de gehospitaliseerde patiënten loopt kwetsuren op tijdens de zorg. Bij twee derde daarvan ontstaan incidenten door zwakke teamcommunicatie. Indrukwekkende cijfers zijn dat. “Omdat we onder meer werken met pseudoteams in de gezondheidszorg”, aldus Deneckere.
Waarom pseudoteams? Deze teams functioneren in gefragmenteerde, niet-verbonden silo’s, zonder teamwork-incentives, met meer krachts- en statusverschillen en meer competitie dan in andere settings. Er bestaan onduidelijke leidersstructuren. Het gaat vaak om tijdelijke zwak getrainde ad-hocteams met een lage groepsidentiteit en weinig afgebakende verantwoordelijkheden.
Een echt team daarentegen beschikt over complementaire vaardigheden, werkt naar een gezamenlijk doel en alle teamleden samen dragen verantwoordelijkheid. Zorgpaden zijn complexe interventies via zorgprocessen waarin die onderlinge verantwoordelijkheid essentieel is. Neem nu de aanpak van een heupbreuk. Enkele doelen daar kunnen zijn om zo snel mogelijk via zorgpaden medische/historische onderzoeken te starten en zo snel mogelijk te opereren. Daarnaast kun je een zorgpad valpreventie volgen, early mobilisation, voedingsbalans, ontslagmanagement.Deze aanpak sluit niet uit dat onderweg nog flink wat hindernisssen kunnen opduiken, maar ook dan is het niet de bedoeling om solo-slim te spelen: “Alleen fantastische solomuziek volstaat niet om tot prachtige orkestmuziek te komen”, verduidelijkt Svin Deneckere.
Impact van zorgpaden op teams
Svin Deneckere en zijn collega-onderzoekers vergeleken daarom qua teamwork een interventiegroep die een zorgpad ontwikkelde, en een controlegroep zonder zorgpad. Enkele opvallende cijfers gelinkt aan burn-out(risico) vindt u in deze tabel.
| Interventiegroep | Controlegroep | |
|---|---|---|
| Aantal teamleden met burn-outrisico (eigen perceptie) | 7,3% | 12,5% |
| Aantal teamleden met burn-out | 3,8% | 6% |
De interventiegroep haalde dus aanzienlijk betere resultaten omdat ze zichzelf meer als een (h)echt team zag, een gepaster conflictmanagement hanteerde en er een beter teamklimaat voor innovatie heerste. Ze volgde een meer gedeelde visie, precieze doelen en taakoriëntatie. In verband met burn-out waren essentiële verschillen merkbaar, met een hoger competentieniveau/zorgorganisatieniveau. En vooral: een lagere dosis emotionele uitputting, wat het risico op burn-out aanzienlijk vermindert.
Een zorgpad zit steeds in een organisatie- en teamcontext, besluit Deneckere. Je moet analyseren in welke omgeving je precies werkt en implementatieprocessen opvolgen met ondersteunend leiderschap. Wie daarmee rekening houdt en service-gedreven werkt, boekt resultaten. Zorgpaden zijn er niet alleen om patiëntdoelen te halen, maar ook voor een beter design van teams en organisaties. Je moet je steeds afvragen wat het team nodig heeft om optimaal te functioneren, naast uiteraard de patiëntfactoren die je meeneemt via PREM’s en PROM’s.
- Awell Health, een Belgische start-up gespecialiseerd in gezondheidstechnologie.
- Svin Deneckere et al. “Better Interprofessional Teamwork, Higher Level of Organized Care, and Lower Risk of Burnout in Acute Health Care Teams using Care Pathways” in: Medical Care, Jan. 2013.
Nieuwe Artikelen
Andere categorieën
Dit is een mededeling van de laboratoria MSD. Dit nummer werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van MSD. De inhoud ervan weerspiegelt de opinie van de auteurs en niet noodzakelijk deze van MSD.